İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
/0 Yorumlar/in /tarafından

İşyerinde, daha önce hiç risk değerlendirmesi yapılmamış olması ve çalışanların sağlık ve güvenliğini etkileyebilecek aşağıda belirtilen önemli değişikliklerin olması durumunda, risk değerlendirmesi yapılması gereklidir:

i. Yeni bir makine veya ekipman alınması

ii. Yeni tekniklerin geliştirilmesi

iii. İş organizasyonunda veya iş akışında değişiklikler yapılması

iv. Yeni hammadde ve/veya yarı mamul maddelerin üretim sürecine girmesi

v. Yeni bir mevzuatın yürürlüğe girmesi veya mevcut mevzuatta değişiklik yapılması,

vi. İş kazası veya meslek hastalığı meydana gelmesi

vii. İş kazası veya meslek hastalığı ile sonuçlanmasa bile yangın, parlama veya patlama gibi işyerindeki iş sağlığı ve güvenliğini ciddi şekilde etkileyen olayların ortaya çıkması

Risk değerlendirmesi, aşağıdaki sıralamada yer alan aşamaların yerine getirilmesi yoluyla gerçekleştirilir:

a) Planlama

Risk değerlendirmesi çalışmaları, mevcut mevzuat ve işyeri koşulları çerçevesinde planlanır.

b) İş yerinde Yürütülen Çalışmaların Sınıflandırılması

İş yerinde yürütülmekte olan veya yürütülecek olan faaliyetler özelliklerine göre sınıflandırmaya tabi tutulur. Sınıflandırmada, sürekli olmamakla birlikte periyodik olarak veya değişen aralıklarla yürütülen bakım ve onarım gibi faaliyetler de dikkate alınır. Sınıflandırmada, işyerinin içinde ve dışında yürütülen işler, üretim veya hizmet sürecinin aşamaları, planlanmış veya ani faaliyetler, çalışanların görev tanımları gibi unsurlardan da yararlanılabilir.

c) Bilgi ve Veri Toplama

Bilgi ve veri toplamada, işyerinde yürütülen işler, bu işlerin süresi ve sıklığı, işin yürütüldüğü yer, işin kim veya kimler tarafından yürütüldüğü, yürütülen işten etkilenebilecek olanlar, alınmış olan eğitimler, işin yürütümü için ön izin gerekip gerekmediği, işin yürütümü sırasında kullanılacak makine ve ekipman, bu makine ve ekipmanların kullanım talimatları, kaldırılacak veya taşınacak malzemelerle bunların özellikleri, kullanılan kimyasallar ve özellikleri, mevcut korunma önlemleri, daha önce meydana gelmiş olan kaza veya meslek hastalıkları gibi unsurlar dikkate alınır.

d) Tehlikelerin Tanımlanması

Tehlikelerin tanımlanması, aşağıda belirtilen tehlike veya kaynaklarının bulunup bulunmadığı, tehlike varsa bundan kimlerin ve ne şekilde etkilenebileceği dikkate alınarak yapılır.

• Kayma, takılma ve benzeri nedenlerle düşme

• Yüksekten düşme

• Cisimlerin düşmesi

• Gürültü ve titreşim

• Uygun olmayan duruş ve çalışma şekilleri

• Radyasyon ve ultraviyole ışınlar

• Seyyar el aletlerinin kullanımı

• Sabit makine ve tezgahların kullanımı

• Hareketli erişim ekipmanları (Merdivenler, platformlar)

• Mekanik kaldırma araçları

• Ürünler, emisyonlar ve atıklar

• Yangın, parlama ve patlama

• Elle taşıma işleri

• Elektrikli aletler

• Basınçlı kaplar

• Aydınlatma

• Ekranlı araçlarla çalışma

• Termal konfor koşulları (Sıcaklık, nem, havalandırma)

• Kimyasal faktörler (Toksik gaz ve buharlar, organik solventler ve tozlar)

• Biyolojik ajanlar (Mikroorganizmalar, bakteriler, virüsler)

• Monoton çalışma koşulları

• İş yeri yerleşim planı

• İş stresi

• Kapalı yerlerde çalışma

• Yalnız çalışma

• Motorlu araçların kullanımı, taşımacılık ve yollar

• Su üzerinde veya yakınında çalışma

• Şiddet, hakaret veya tacize maruz kalma

• İstenmeyen insan davranışları (Dikkatsizlik, yorgunluk, aldırmazlık, anlama güçlüğü, öfke, kavga etmek)

e) Risk Analizi

Risk analizi ile (d) bendinde belirlenen tehlikelerin verebileceği zarar, hasar veya yaralanmanın şiddeti ve bu zarar, hasar veya yaralanmanın ortaya çıkma olasılığı belirlenir. Risk analizinde, tehlikeye maruz kalan kişi sayısı, tehlikeye maruziyet süresi, kişisel koruyucuların sağladığı korunma ve güvensiz davranışlar gibi unsurlar dikkate alınır.

f) Risk Değerlendirmesi

Risk değerlendirmesinde,

(e) bendinde belirlenen risklerin ağırlık oranları hesaplanarak derecelendirme yapılır ve önlem alınmasının gerekli olup olmadığına karar verilir.

g) Önlemlerin Belirlenmesi

İş yerindeki riskleri kontrol altına alma yöntemleri, önceliğin derecesine göre ve en öncelikli olandan daha az öncelikli olana doğru sıralanmak üzere aşağıdaki gibi olmalıdır:

• Riskleri kaynağında yok etmeye çalışmak

• Tehlikeli olanı, daha az tehlikeli olanla değiştirmek

• Toplu koruma önlemlerini, kişisel korunma önlemlerine tercih etmek

• Mühendislik önlemlerini uygulamak

• Ergonomik yaklaşımlardan yararlanmak

h) Risk Değerlendirme Raporu Hazırlanması

Risk değerlendirme raporunda, aşağıdaki hususlar yer almalıdır:

• Yapılan işin tanımlanması

• Mevcut riskler

• Risklerden etkilenen çalışanların listesi

• Zarar, hasar veya yaralanmanın şiddeti

• Zarar, hasar veya yaralanmanın meydana gelme olasılığı

• Risk değerlendirmesinin sonuçları (Risk düzeyleri)

• Alınması gerekli kontrol önlemleri

Risk değerlendirme raporunda, risk değerlendirmesini yapan kişilerin ad, soyad ve imzaları ile risk değerlendirmesinin yapıldığı tarih belirtilir.

ı) Denetim, İzleme ve Gözden Geçirme

İş yerinde gerçekleştirilen risk yönetiminin tüm aşamaları ve uygulanması düzenli olarak denetlenir, izlenir ve aksayan yönler yeniden gözden geçirilir.

 

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi

İŞ YERİ ORTAM ÖLÇÜMLERİ NELERİ KAPSAR?
/0 Yorumlar/in /tarafından

Yeni belirlenen iş güvenliği kurallarına göre iş yerinde meydana gelebilecek hijyen kaynaklı sorunların belli sınıflara ayrılarak ölçümlerinin yapılıp değerlendirilmesi, önlemler alınırken daha yararlı olacağı düşüncesiyle düzenlenmiştir.

İhtiyaç duyulan tüm ölçümler ulusal ve uluslararası standartlar göz ününde bulundurularak raporlanmalıdır.

Yapılacak ölçümlerde sırasıyla şunlar olmalıdır;

-İşletmelerde iç ortam ölçümleri: İşyeri gürültülü bir ortam ise gürültü seviyelerinin ölçümü ve emisyonu yapılarak gürültü haritası çizilmelidir. Gürültü ölçümleri senede bir kez yapılmalı, işyerinde gerçekleşen herhangi bir değişiklikte tekrarlanmalıdır. Kapalı çalışma alanlarında silikon diyot sensör metodu ile aydınlatma ölçümü yapılmalıdır. Bu ölçüm gece için ayrı gündüz için ayrı raporlanmalıdır. Gazlı ortamların gaz-buhar ölçümleri senede 1 kez yapılmalı ve işyerinde bir değişiklik olduğunda tekrarlanmalıdır. Nem, sıcaklık ve hız sensörleri ile işyerine ait sıcaklık, nem, hava akım hızı ölçülerek termal konfor ölçümü tamamlanmalıdır, özellikle havalandırma tesisatının yeterliliği yetkili kişilerce kontrol edilmelidir.

-Çevresel Ölçümler: Baca gazı analizleri yapılarak raporlanmalıdır. Uçucu organik bileşikler ile ilgili yönetmeliklere uygun şekilde ölçümler yapılarak belirlenmelidir. İşyeri ortamındaki ve bulunduğu mevkideki hava kalitesi ölçümüyapılarak modellenmelidir.

Yapılan ölçümleri ayrıntılı bir şekilde incelersek;

Toz Ölçümü: Toz oluşumu endüstriyel alanda çalışan işyerlerinde çalışanlar için oldukça büyük bir sorun oluşturmaktadır. Hava veya başka bir gaz ile karışım halinde bulunan toz tanecikleri görüş alanını daraltarak çalışma ortamındaki verimi düşürmektedir. İş güvenliği açısından bakıldığında solunum yoluyla ciğerlere ulaşan tozlar ciddi meslek hastalıklarına sebebiyet vermektedir. Kömür, tahta, ağaç, tahıl, mineral, maden ocakları gibi toz oluşturma katsayısı yüksek işletmelerde toz ölçümleri periyodik olarak kontrol edilmelidir. Işık saçılması metodu ile toz ölçümleri yapılabilir. Toz ölçümleri ile ilgili yapılacak işlem parlayıcı ve patlayıcı maddelerle çalışma yönetmeliğinde madde 15 de yer almaktadır.

Gaz Ölçümü: Çalışma ortamlarında değişiklik gösterecek olsa da uygulamalar gereği bazı gazların ortama yayılması durumu yaşanabilir. Yeterli bir havalandırma sistemi yoksa iş kazaları ve meslek hastalıklarının oluşması kaçınılmazdır. Boya ve kaynak işlemlerinin yapıldığı işyerleri başta olmak üzere oluşan gazların ölçümlerinin yapılması ve periyodik olarak incelenmesi gerekir. Renk karşılaştırma metodu ile gaz ölçümleri gerçekleştirilebilir.

Gürültü Ölçümü ve Haritası çıkarılması: Endüstriyel çalışma ortamlarında, üretimlerin gerçekleştiği iş yerlerinde yoğun bir gürültü mevcuttur. Bazı makinelerin kullanılmasında karşılaşılan gürültüye fazla maruz kalındığında kalıcı hasarlar verebilmektedir. Ses basınç düzeyi ölçüm cihazları ile gürültünün nerelerde yoğun olduğu tespit edilip raporlanabilir. Gürültü kaydedici ile şahsi gürültü durumları da kontrol edilerek belirlenebilir. Gürültü ile ilgili oluşacak risklerden çalışanların korunması için yapılması gerekenler gürültü yönetmeliğinde belirtilmiştir.

Titreşim ölçümü ve analizi: Çalışanların tüm vücut titreşimine maruz kalması ve binalarda makinelerinde çalışması ile meydana gelen titreşimin ölçümünün yapılarak el-kol ve vücut titreşimi analizleri ile raporlandırılmalıdır. Titreşim ölçümleri makinelerin arızalarının önceden tespit edilmesinde de işyerlerine büyük yarar sağlamaktadır. Çalışanların titreşim nedeniyle oluşabilecek risklerden korunması için alınması gereken önlemler titreşim yönetmeliğinde belirtilmiştir.

Periyodik kontrol ve testlerinin yapılması gereken ölçümler; tüm basınçlı kaplar, kaldırma araçları ve tehlikeli sıvı depolarına ait ölçümlerdir. Özellikle sabit, seyyar ve gövde topraklamalı tesislerde elektrik tesisatının kontrolleri düzenli olarak yapılmalı, paratoner mevcut ise bunların ölçümleri senede 1 kez yapılarak raporlanmalıdır.

Ortam ölçümlerine ait yapılacak ölçüm ve test analizleri ile ilgili bilgilendirmeler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın hazırladığı yönetmelikte incelenmiştir.

Ölçümleri yapılmayan işyerlerine kesilecek ceza 1.500 TL olarak belirlenmiştir.

MADEN FACİASIYLA İLGİLİ KAMU DENETÇİLERİ SOMA’DA

/0 Yorumlar/in /tarafından

301 maden işçisinin hayatını kaybettiği maden faciasıyla ilgili rapor hazırlayacak Kamu Denetçisi (Ombudsman) Abdullah Cengiz Makas, uzman heyetiyle birlikte facianın yaşandığı Soma’ya geldi.

Kamu Denetçisi Makas, heyetiyle beraber ilk olarak Kaymakam Bahattin Atçı’yı makamında ziyaret etti. Daha sonra Belediye Başkanı Hasan Ergene, ardından da Maden İş Sendikası Ege Bölge Şube Başkanı Recep Satır’la görüştü. Ziyaretlerden sonra gazetecilere açıklama yapan Makas, faciadan bir gün sonra 10 uzmandan oluşan inceleme komisyonu oluşturduklarını, komisyonun o tarihten itibaren çalışmalarını Ankara’da sürdürdüğünü kaydetti. Hazırlayacakları raporun klasik anlamda bir teftiş raporu olmayacağına dikkat çekerek, “Kamu Denetçiliği Kurumu olarak TBMM adına, kamuoyu adına Soma faciasıyla ilgili nerede yanlış yapıldı, nerede eksiğimiz var bunları tespit ederek genel bir resim ortaya koyma, önerileri de içeren raporu hazırlama yönünde çalışma yürütüyoruz. Temel amacımız bu. Dolayısıyla Soma konusunu bütün yandaşlarıyla, bütün taraflarıyla beraber müzakere edip genel bir resim ortaya koyacağız” diye konuştu.

Raporun bitiş tarihi ve içeriğiyle ilgili net bir şey söylemesinin mümkün olmadığını belirten Makas, Soma’da iki gün kalacaklarını, işçiler, işçi aileleri ve sosyal çalışmacılarla görüşecekleri bilgisini verdi.

Olayın yaşandığı tarihten itibaren hızlı bir çalışma yürüttüklerini ve aynı şekilde neticelendireceklerini kaydeden Abdullah Cengiz Makas, “Uluslararası normlar ve ülkelerdeki iyi uygulamalar da dikkate alınarak rapor hazırlanacak. Bu çok önemli. Üç ayağı var; mevzuat, idari uygulamalar ve denetim. İyi ülke uygulamaları ve uluslararası normlar da dikkate alınarak, konunun bütün paydaşları ve taraflarıyla görüşülerek bir rapor ortaya çıkarılacak” dedi.

Kamu Denetçisi (Ombudsman) Abdullah Cengiz Makas, 5 kişiden oluşan uzman heyetiyle birlikte facianın meydana geldiği Soma Kömür İşletmeleri’ne ait Eynez Maden Ocağı’nda incelemelerde bulundu. Heyete şirketin İşletme Müdürü Ali Haydar Sakık ve İnsan Kaynakları Müdürü Celalettin Gökaşan da eşlik etti.

Ocağın İşletme Müdürü Ali Haydar Sakık, heyettekilere şunları anlattı: “Basında herkes birçok şey konuştu. Kimileri doğru, kimileri biraz daha doğruya yakın ama şunu bilmek gerekir ki Türkiye’de madencilik işletmesindeki iş güvenliği anlamında, en ileri işletmelerden biri burasıdır. İş güvenliği zafiyeti olması mümkün değil.
Çünkü çok geniş bir kadroyla çalışıyoruz. Burada 8 uzman, 2 iş yeri hekimi, iş güvenliği birimi, her vardiyada 3’er mühendis, 2 tekniker, bir vardiya amiri, bir başçavuş ve bir çavuş şeklinde organizasyonumuz vardı.

Olayın nasıl olduğunu biz de bilmiyoruz. Mevzuat anlamında eksiklik yok mudur, vardır. Hem de çok büyük eksikliklerimiz var. Onları gidermek için görüşümüze başvururlarsa, elimizden gelen yardımı yapmaya da hazırız.”

Heyet, şirket yetkililerinden aldığı bilgilerin ardından incelemelerini tamamladı.